niedziela, 2 maja 2010

Zamek krzyżacki w Ostródzie

Pierwsza krzyżacka strażnica funkcjonowała na tych terenach już około 1270 roku. Była to drewniano-ziemna konstrukcja ulokowana na miejscu wcześniejszego grodu pruskiego, na wysepce otoczonej wodami jez. Drwęckiego i rzeki Drwęcy. Ostróda stanowiła początkowo siedzibę wójta podległego komturstwu w Dzierzgoniu, jednak wraz z ekspansją Państwa Krzyżackiego na pobliskie okolice Działdowa, Nidzicy i Olsztynka postanowiono w rozwijającej się osadzie zorganizować autonomiczną komturię dla ziemi sasińskiej. Wzrost znaczenia miasta i jego nowe funkcje jako ważnego ośrodka administacji zakonnej wymagały nowej, bardziej reprezentacyjnej siedziby, co pociągnęło za sobą decyzję o budowie dużego murowanego zamku, rozpoczętej przez komtura Guntera von Hohenstein w roku 1349. Główne prace murarskie prowadzone były w latach ok. 1350-80, czynności wykończeniowe trwały jednak znacznie dłużej, prawdopodobnie do 1408. W międzyczasie (1381) będącą w fazie budowy, ale już funkcjonującą warownię najechały i spaliły wojska wielkiego księcia litewskiego Kiejstuta - podczas tego najazdu spłonęła przypuszczalnie również wspomniana wcześniej drewniana strażnica. 10 lat później Ostródę, jako jedną z pierwszych w Państwie Krzyżackim, wyposażono w działa armatnie.

Architektura


urowany kompleks zamkowy zlokalizowano w północno-zachodnim narożu osady miejskiej. Zapewne nie tworzył on wspólnego systemu fortyfikacji z miastem, od którego oddzielała go fosa zasilana przez odnogę rzeki Drwęcy. Ceglaną budowlę wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu o bokach 45x47 metrów. Wokół otoczonego drewnianymi krużgankami dziedzińca postawiono cztery skrzydła o identycznej szerokości (14 metrów), dwukondygnacyjne, podpiwniczone, kryte dwuspadowym, zapewne ceramicznym dachem. Nad wschodnim skrzydłem budowli wznosiła się stojąca w rogu dziedzińca wysoka wieża (zniszczona podczas wielkiego wybuchu i w późniejszych latach rozebrana). Na osi skrzydła zachodniego umieszczono bramę wjazdową, którą poprzedzało piętrowe przedbramie oraz długi, blisko 100-metrowy most z drewna. Rozkład pomieszczeń w obrębie średniowiecznej zabudowy nie został ostatecznie rozpoznany. Najważniejszą, reprezentacyjną partią zamku było skrzydło południowe. Na pierwszym piętrze mieściły się: gotycka kaplica, mieszkanie komtura i refektarz. Pozostałe frgmenty czworoboku zgodnie z regułą musiały obejmować kapitularz, infirmerię, dormitoria braci i komnaty gościnne. Pomieszczenia piwnic i parteru, podobnie jak w innych zamkach konwentualnych, były przeznaczone na cele gospodarcze. Mieściły się tu przede wszystkim składy żywności, drobnego sprzętu i inne lokale użytkowe - kuchnia, spiżarnia, browar, piekarnia. Nie wiadomo, gdzie ulokowano zbrojownię, która w 1383 wyposażona była aż w 130 zbroi i tylko w 25 hełmów. Ostatnią kondygnację (strych) wypełniały pomieszczenia spichrzowo-obronne. O ich ogromnym znaczeniu gospodarczym świadczy wzmianka, według której w 1407 roku komtur Ostródy Fryderyk von Zollern dysponował niebotycznym zapasem zboża, liczącym ponad 468 łasztów (ok. 1 mln litrów), przechowywanym w tychże składach na zamku głównym i w spichlerzach na przedzamczu


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz